Omgaan met veranderend gedrag bij dementie

05 Jul 2024

Dementie is een complexe aandoening die gepaard gaat met een scala aan uitdagingen, waaronder veranderingen in gedrag. Het kan verwarrend en frustrerend zijn om te zien hoe een geliefde verandert, zowel voor de persoon met dementie als voor de omgeving. Wat betekenen deze gedragsveranderingen en hoe ga je ermee om?

Gedragsveranderingen bij dementie zijn divers en kunnen zich uiten in agressie, apathie, wanen, hallucinaties, repetitief gedrag en dwalen. Deze veranderingen zijn vaak een uiting van de achteruitgang in de hersenen en de moeite die de persoon heeft om de wereld om zich heen te begrijpen. Het is cruciaal om te beseffen dat deze gedragingen niet opzettelijk zijn, maar een symptoom van de ziekte.

Het begrijpen van de onderliggende oorzaken van gedragsveranderingen is de eerste stap naar effectieve zorg. Pijn, infecties, medicatiebijwerkingen en veranderingen in de omgeving kunnen allemaal bijdragen aan gedragsveranderingen. Daarnaast spelen psychologische factoren zoals angst, depressie en frustratie een belangrijke rol.

De geschiedenis van het begrijpen van gedragsveranderingen bij dementie is nauw verbonden met de ontwikkeling van de kennis over dementie zelf. Vroeger werden deze gedragingen vaak afgedaan als 'gewoon ouderdom' of 'seniliteit'. Tegenwoordig erkennen we dat deze veranderingen een direct gevolg zijn van de neurologische schade die dementie veroorzaakt.

Het belang van het herkennen en aanpakken van gedragsveranderingen kan niet genoeg benadrukt worden. Het verbetert de kwaliteit van leven van de persoon met dementie en vermindert de belasting van mantelzorgers. Door de juiste strategieën toe te passen, kan een rustigere en meer harmonieuze omgeving gecreëerd worden.

Een voorbeeld van veranderend gedrag is agitatie. Dit kan zich uiten in rusteloosheid, ijsberen en roepen. Een ander voorbeeld is apathie, waarbij de persoon interesse verliest in activiteiten en sociaal contact.

Enkele voordelen van het begrijpen van veranderend gedrag zijn: verbeterde communicatie, verminderde stress voor zowel de persoon met dementie als de zorgverlener, en een betere kwaliteit van leven.

Een actieplan kan bestaan uit het observeren van gedragspatronen, het identificeren van triggers en het ontwikkelen van strategieën om met challenging behaviour om te gaan. Een succesvol voorbeeld is het creëren van een rustige en voorspelbare omgeving.

Een checklist kan helpen bij het identificeren van mogelijke oorzaken van gedragsveranderingen: Is er sprake van pijn? Heeft de persoon honger of dorst? Is de omgeving te druk?

Veelgestelde vragen:

1. Wat is de oorzaak van veranderend gedrag bij dementie? Antwoord: De achteruitgang van de hersenen.

2. Hoe ga ik om met agressie? Antwoord: Blijf rustig en probeer de oorzaak te achterhalen.

3. Wat kan ik doen bij dwalen? Antwoord: Zorg voor een veilige omgeving en overweeg een GPS-tracker.

4. Zijn medicijnen altijd nodig? Antwoord: Niet altijd, soms zijn niet-medicamenteuze interventies effectiever.

5. Hoe kan ik mezelf als mantelzorger ondersteunen? Antwoord: Zoek contact met andere mantelzorgers of een steungroep.

6. Wat zijn de meest voorkomende gedragsveranderingen? Antwoord: Agitatie, apathie, wanen en hallucinaties.

7. Hoe kan ik communiceren met iemand met dementie die gedragsveranderingen vertoont? Antwoord: Gebruik eenvoudige taal, spreek rustig en maak oogcontact.

8. Wanneer moet ik professionele hulp zoeken? Antwoord: Als de gedragsveranderingen ernstig zijn of de veiligheid in gevaar brengen.

Tips: Creëer een structuur, gebruik afleiding, valideer de emoties van de persoon met dementie.

Conclusie: Veranderend gedrag bij dementie is een complex fenomeen dat een grote impact heeft op zowel de persoon met dementie als hun omgeving. Door de oorzaken te begrijpen en de juiste strategieën toe te passen, kunnen we de kwaliteit van leven verbeteren en een meer harmonieuze omgeving creëren. Het is belangrijk om te onthouden dat de persoon met dementie niet expres dit gedrag vertoont. Geduld, begrip en ondersteuning zijn essentieel. Zoek hulp en steun bij professionals en andere mantelzorgers. Samen kunnen we de uitdagingen van dementie aangaan en de best mogelijke zorg bieden. Het is cruciaal om te blijven leren over dementie en de verschillende manieren waarop we mensen met deze aandoening kunnen ondersteunen. Veranderend gedrag is een onderdeel van de ziekte, maar het hoeft geen belemmering te zijn voor een betekenisvol leven. Door bewustwording te creëren en kennis te delen, kunnen we een positieve verandering teweegbrengen in de levens van mensen met dementie en hun families.